انواع گره در سر ریشه های قالی

• دو گره: دو گره، اصولاً به منظور جلوگیری از ریختگی سر بافت صورت می گیرد. اگر سر قالی و گره های آن ریخته و ریشه ها از بین رفته باشد. (همچنانکه بعداً توضیح داده می شود) به قالی ریشه می دهند و گره های ریخته شده را متناسب با گره های قالی ترمیم کرده و سپس سر ریشه ها را دو گره می زنند. وسایل مورد نیاز در این روش عبارت است از نخ پوک یا پود که تاب آن بسیار کم است و به راحتی پاره می شود. طریقه دو گره زدن بدین شیوه است که فرش را از قسمت ریشه ها روی اها قرار می دهند و سپس 2 یا 4 تار را گرفته و نخ کم تاب یا پوک را در امتداد 4 تار اول قالی می گذارند و سپس دنباله نخ را در دست می گیرند. بدین صورت که نخ را در دست راست قرار می دهند و با انگشت دست (انگشت کوچک و کناری) نخ را گرفته و دو دور آن را به دور انگشت وسط و اشاره می پیچند. نخ باید به صورت خمیده و تقریباً تا شده باشد. در این هنگام 4 تار و نخ پوک را از وسط نخی که به دور انگشتان پیچیده تا حالت دایره ایجاد کند، رد کرده و انگشتان را از زیر نخ پوک خارج می کنند. سپس نخ را محکم گره زده و دوباره روی همین 4 نخ به همان شیوه قبل گره می زنند و 4 تار دیگر کناری را گرفته تا دنباله نخ پوک به همین روش گفته شده دو گره زده می شود.
• دو گره سوزنی: وسایل مورد نیاز در روش عبارت است از :

• سوزن(که نخ دو گره به راحتی در داخل آن وارد شود)
• نخ دو گره

هنگامی از دو گره سوزنی استفاده می شود که سر چله ها در قسمت ریشه خیلی کوتاه باشد. شیوه عمل بدین گونه است که نخ را داخل سوزن نموده و 2 تا 4 ریشه قالی را گرفته و انتهای نخ داخل سوزن را در امتداد این ریشه ها قرار می دهند، سپس نخ همراه را به صورت نیم دایره روی این ریشه ها و انتهای همان تار گرفته شده قرار داده و سوزن را از سمت چپ و از زیر این چند ریشه حرکت می دهند و از وسط این حالت نیم دایره خارج می کنند.

• نخودی: هنگامی از گره نخودی به عنوان گره در سر ریشه ها استفاده می کنند که سر ریشه های قایل بلند بوده و گلیم باف نیز داشته باشد. شیوه عمل بدین گونه است 3 تا 5 دار قال را گرفته و به دور خود پیچیانده و به صورت معمول گره می زنند.
• گره پنجره ای: از گره پنجره ای بیشتر در قالیهای نفیس یا آن دسته از قالیهایی که چله ابریشم دارند استفاده می کنند و حتماً سر چله ها باید بلند باشد. این گره بیشتر حالت تزئینی دارد. شیوه عمل بدین گونه است تارهای قالی را به صورت زوج (4 تا 6 تایی) در دست گرفته و به صورت نخودی گره می زنند. هنگامی که تا انتهای ریشه نخودی زده شد، در پایین گره نخودی 3 تار را گرفته و با 3 تار از یک دسته 6 تایی بغلی با هم گره می زنند. لازم به یادآوری است که در بعضی موارد تعداد تارهای زوج برای گره زدن از این تعداد 3 تا 6 تای نیز بیشتر می باشد.